Είναι αλήθεια πως το Κόσοβο μοιάζει ίσως με έναν παρεξηγημένο φίλο. Είναι αυτός που είχε δύσκολο και έντονο παρελθόν και αυτή του η φήμη τον συνοδεύει ακόμα. Ενδεχομένως σε κάνει να είσαι επιφυλακτικός απέναντί του. Είναι αυτός που έχει αλλάξει, κάνει προσπάθειες να σταθεί στα πόδια του και απ’ ότι φαίνεται το κάνει με επιτυχία. Ίσως το μόνο που ζητά είναι να του δείξουμε εμπιστοσύνη και να του δώσουμε την ευκαιρία που ζητά. Σίγουρα θα μας ανταμείψει. Μια επίσκεψη στο γειτονικό μας Κοσσυφοπέδιο, δε θα σε αφήσει αδιάφορο και σίγουρα δε θα σε απογοητεύσει.
Η ευκαιρία να το επισκεφτώ, μιας και όλα αυτά τα χρόνια το αμελούσα, ήταν μέσω του τουριστικού γραφείου Iole Travel. Το πρόγραμμα της εκδρομής μου φάνηκε δελεαστικό και ήθελα να εξερευνήσω αυτή τη σχετικά άγνωστη γωνιά των Βαλκανίων. Το λεωφορείο ξεκίνησε νωρίς το πρωί του Σαββάτου από τη Θεσσαλονίκη, γεμάτο με ανθρώπους που στην πλειοψηφία τους δεν είχαν επισκεφτεί ξανά το συγκεκριμένο τόπο και περίμεναν με ανυπομονησία να τον γνωρίσουν.
Όταν πλέον είχαμε ξεκουραστεί και γεμίσαμε τα πνευμόνια μας με οξυγόνο, κατηφορίσαμε προς το Πρίζρεν που απείχε μόλις 20 χιλιόμετρα. Φτάνοντας στο κέντρο της πόλης, αντιλαμβάνεσαι εύκολα πως βρίσκεσαι σε μια τυπική βαλκανική πόλη με οθωμανικές, σλαβικές και αλβανικές επιρροές. Το ποτάμι της ο Λούμπαρτ τη διαρρέει ήσυχα και στις όχθες του υπάρχουν όμορφα καφέ και εστιατόρια. Είναι αλήθεια πως το Πρίζρεν το ξεχώρισα απευθείας. Έχει ένα πολύ όμορφο κέντρο με πλούσια ιστορία και διαθέτει έντονο βαλκανικό χαρακτήρα. Η συνύπαρξη εκκλησιών και τζαμιών είναι εμφανής και το ιστορικό της κέντρο μοιάζει σαν ένα ταξίδι στο παρελθόν. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας με πλούσια ιστορία που ξεκινά από τον 11ο αιώνα. Η Παλιά πέτρινη γέφυρα της του 16ου αιώνα, ο ορθόδοξος καθεδρικός ναός κτισμένος στις αρχές του 14ου, τα οθωμανικά λουτρά και πάμπολλα ακόμα είναι μερικά από τα αξιοθέατα που μπορεί να απολαύσει κανείς στο ιστορικό της κέντρο.
Στο ναό μάλιστα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είχαμε τη χαρά να ξεναγηθούμε από έναν Σέρβο ντόπιο, το Νικόλαο, ο οποίος μιλά ελληνικά καθότι σπούδαζε στη Θεσσαλονίκη. Μας εξήγησε με κάθε λεπτομέρεια τους 8 αιώνες από την κτίση του ναού. Για τα οθωμανικά χρόνια που μετετράπη σε τζαμί και μέχρι την πρόσφατη ιστορία όπου το 2004 έγινε εμπρηστικός στόχος εξτρεμιστικών ομάδων, προκαλώντας αρκετές ζημιές στο εσωτερικό του ναού. Από το 2006 αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς της Ουνέσκο και προστατεύεται από την τοπική αστυνομία. Γενικά η περιήγηση στην πόλη είναι πολλή ενδιαφέρουσα. Παντού γύρω βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία και πάνω από την πόλη δεσπόζει ένα οχυρό του 6ου αιώνα. Το Πρίζρεν ουσιαστικά χωρίζεται σε δύο τμήματα λόγω του ποταμού. Το νότιο είναι το πιο γραφικό. Είναι στην ουσία η παλιά πόλη με τα περισσότερα μνημεία, καταστήματα εστίασης και αναμνηστικών ειδών και το βόρειο τμήμα που είναι κυρίως το οικιστικό κομμάτι της. Μια επίσκεψη στην πόλη θεωρώ πως είναι επιβεβλημένη και σίγουρα αξίζει τον κόπο.
Τα κρουστά του γάμου
Έπειτα από την ολιγόωρη στάση στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, έφτασε η ώρα να επισκεφτούμε το εμπορικό, οικονομικό, διοικητικό κέντρο του Κοσσυφοπεδίου και παράλληλα τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, την Πρίστινα. Αναμφίβολα το πρώτο που αντιλαμβάνεται κανείς κατά την είσοδο του στην πόλη, είναι ο κατασκευαστικός οργασμός που κυριαρχεί. Από έργα υποδομής, μέχρι διοικητικά κτήρια και κατοικίες, η Πρίστινα είναι ένα απέραντο εργοτάξιο. Οι γερανοί πάνω από τα πολυώροφα κτήρια και τα σκαπτικά μηχανήματα αλλάζουν καθημερινά τη μορφή της πόλης. Την πρωτεύουσα του Κοσόβου δύσκολα θα τη βρει κάποιος γοητευτική και είναι σα να ψάχνει και η ίδια να βρει το χαρακτήρα της. Δε γνωρίζω αν υπάρχει πλάνο όσο αφορά την ανάπτυξη και την επέκταση της, αλλά σίγουρα είναι η οικονομική καρδιά της χώρας.
Είναι πράγματι γεγονός πως η Πρίστινα ολοένα και αυξάνεται πληθυσμιακά. Οι κάτοικοι της είναι κυρίως νεαρής ηλικίας και στη συντριπτική πλειοψηφία τους αλβανικής καταγωγής. Στο κέντρο της υπάρχει ένας πλατύς εμπορικός πεζόδρομος που οδηγεί από τον επιβλητικό καθολικό ναό της Μητέρας Τερέζας στο Κοινοβούλιο της χώρας. Πέριξ αυτού υπάρχουν εμπορικά καταστήματα και εστίασης και αποτελεί τόπο συνάντησης ντόπιων και επισκεπτών. Παρόλη την ανάπτυξη σε πολλά σημεία της μοιάζει με παρατημένη. Αρκετά σκουπίδια στους δρόμους και πολλά αδέσποτα δείχνουν κατά κάποιο τρόπο μια εικόνα εγκατάλειψης, αλλά θεωρώ σίγουρο πως θα βρεθούν οι λύσεις σε σύντομο διάστημα. Επίσης, η χώρα θεωρείται από τις πιο τουριστικά ασφαλείς στην Ευρώπη. Σε κανένα σημείο της δε νιώθεις κάποιο φόβο ή απειλή. Οι κάτοικοι είναι ευγενικοί, πρόθυμοι να βοηθήσουν και η πλειοψηφία τους μιλά αγγλικά. Η μόνη παραφωνία που εντόπισα είναι η κακή οδηγική τους συμπεριφορά, που τους κάνει λιγάκι νευρικούς.
Ο πεζόδρομος της Πρίστινα
Η βιβλιοθήκη της πόλης. Έχει ψηφιστεί μεταξύ των πιο άσχημων κτηρίων του κόσμου
Μνημείο για τα θύματα βιασμού κατά τη διάρκεια του πολέμου
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Iole travel για την οργάνωση του ταξιδιού και τον επαγγελματισμό. Με οδηγό το Θωμά και αρχηγό εκδρομής την Πελαγία όλα κυλούν ομαλά.
