Μια από τις ερωτήσεις που αδυνατώ να απαντήσω με σαφήνεια, είναι αν έχω επισκεφτεί τη Ρωσία. Ομολογουμένως δεν πήγα ακόμα και είμαι απόλυτα σίγουρος για αυτό. Όμως έχω βρεθεί σε ένα μέρος το οποίο κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου ήταν ουκρανικό έδαφος και πλέον ανήκει στη Ρωσία. Φυσικά αναφέρομαι στη χερσόνησο της Κριμαίας. Ένα από τα πιο γοητευτικά και άγρια μέρη της Ευρώπης.
Η Κριμαϊκή χερσόνησος περικλείεται σχεδόν αποκλειστικά από θάλασσα και η γεωγραφική της θέση την κάνει να μοιάζει με νησί. Η Μαύρη θάλασσα και η θάλασσα του Αζόφ βρέχουν τις ακτές της με αποτέλεσμα να δημιουργείται στην περιοχή ένα εύκρατο κλίμα που θυμίζει μεσογειακές ακτές. Η έκταση της είναι 27000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο πληθυσμός της στις ημέρες μας μόλις που ξεπερνά τις 2.000.000 ψυχές.
Η ιστορία του τόπου χάνεται στα βάθη των αιώνων. Αρχικά κατοικήθηκε από τους Κιμμέριους που υπήρξε μια φυλή γηγενών των ουκρανικών στεπών και έπειτα πέρασαν και εγκαταστάθηκαν διάφοροι λαοί όπως Σκύθες, Ούννοι, Τούρκοι, Μογγόλοι, Τάταροι, πολλοί άλλοι και φυσικά Έλληνες. Οι συμπατριώτες μας μάλιστα ονόμαζαν την περιοχή Ταυρίδα και τα σημάδια των αποικιών τους είναι εμφανή μέχρι τις ημέρες μας. Από την αρχαιότητα μέχρι το πρόσφατο παρελθόν η διοίκηση της Κριμαϊκής χερσονήσου πέρασε από πολλά χέρια. Γεγονός είναι πως αποτελεί μια από τις πλέον ασταθείς περιοχές της Ευρώπης και αναμφίβολα είναι αντικείμενο πόθου για πολλούς. Από το 15ο αιώνα μέχρι το 1783 όπου και έγινε μέρος της Ρωσικής αυτοκρατορίας, υπήρξε επαρχία των Οθωμανών.
To διάστημα μεταξύ 1853 και 1856 στη χερσόνησο της Κριμαίας έλαβαν χώρα οι σημαντικότερες μάχες του Κριμαϊκού πολέμου. Τότε που οι αγγλικές, γαλλικές και οθωμανικές δυνάμεις ήρθαν σε σύγκρουση με τη ρωσική αυτοκρατορία με την οποία συμμαχούσαν οι ορθόδοξοι Βαλκάνιοι, καθώς και 1000 συμπατριώτες μας της ελληνικής λεγεώνας. Ο λόγος που τάχθηκε η Ελλάδα με τη Ρωσία και όχι με τους πρώην συμμάχους της, ήταν πως τη συνέφερε μια πανωλεθρία της ήδη παραπαίουσας οθωμανικής αυτοκρατορίας, πράγμα που σήμαινε πως θα πλησίαζε το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας, όπως την ονειρευόταν ο Όθωνας. Η έκβαση δεν ήρθε όπως την υπολόγιζε ο Βαυαρός βασιλέας και το όνειρο της προσάρτησης των περιοχών της Ηπείρου, Μακεδονίας και Θράκης στη Μητέρα Ελλάδα, θα περίμενε για 60 περίπου χρόνια ακόμη.
Κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Κριμαίας αποτελούταν από τουρκόγλωσους μουσουλμάνους Τάταρους, οι οποίοι πρωτοκατοίκησαν στην περιοχή το 1440 κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας των Οθωμανών. Κατά τη διάρκεια των Γερμανο-Σοβιετικών συρράξεων πήραν την απόφαση να συνεργαστούν με τους Γερμανούς, εναντίον των μπολσεβίκων και όπως φάνηκε έκαναν ένα μοιραίο λάθος που το πλήρωσαν ακριβά. Έπειτα από απόφαση του σταλινικού καθεστώτος, το σύνολο της ταταρικής πλειονότητας εκτοπίστηκε βιαίως από την κριμαϊκή χερσόνησο το 1944, μιας και ο πληθυσμός θεωρήθηκε απειλή για τη σοβιετική ένωση. Εστάλησαν κάτω από άθλιες συνθήκες στην κεντρική Ρωσία και οι πληροφορίες αναφέρουν πως οι μισοί εκ των εκτοπισμένων πέθαναν τα πρώτα δύο χρόνια της εξορίας.
Το 1954 αποφασίστηκε να προσαρτηθεί στην ουκρανική σοβιετική σοσιαλιστική δημοκρατία αποσπώντας την από τη ρωσική. Έπειτα από την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος το 1991, παρέμεινε υπό ουκρανική διοίκηση και ήταν πλέον τμήμα του νεοσύστατου κράτους της Ουκρανίας. Το Μάρτιο του 2014 και έπειτα από τις συγκρούσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, διεξήχθη δημοψήφισμα μεταξύ των κατοίκων. Το ερώτημα ήταν αν ήθελαν προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία ή την παραμονή στην Ουκρανία με μεγαλύτερη αυτονομία και ταυτόχρονη επαναφορά του Κριμαϊκού συντάγματος του 1992. Το αποτέλεσμα ήταν κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο μιας και πλέον των 80% του πληθυσμού επέλεξε την πρώτη επιλογή. Παρόλο που η γενική συνέλευση του ΟΗΕ έκρινε το δημοψήφισμα ως άκυρο, η συντριπτική πλειοψηφία του ρωσόφωνου πληθυσμού έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα μέσω των κάλπεων. Αν θεωρήσουμε πάντα πως το αποτέλεσμα δεν ήταν προϊόν νοθείας.
Προσωπικά δεν είμαι σε θέση να κρίνω το συγκεκριμένο αποτέλεσμα ούτε να πάρω την πλευρά κάποιας από τις δύο αντιμαχόμενες δυνάμεις. Είναι ένα λεπτό ζήτημα που αφορά κυρίως τους κατοίκους της περιοχής. Αυτό όμως που ένιωθα κατά την επίσκεψη μου στην περιοχή το 2011 ήταν πως παρόλο που υπήρχε ειρηνική διάθεση και ασφάλεια, ένιωθες πως βρισκόσουν σε κάποια ρώσικη επαρχία, παρά στο νότο της Ουκρανίας. Ειδικότερα η εντύπωση γινόταν πιο έντονη στην παραθαλάσσια Σεβαστούπολη, όπου υπήρχε και υπάρχει σημαντικός στόλος ρωσικών πλοίων και πλήθος στρατιωτικών και Ρώσων πολιτών. Οι σημαίες και τα εμβλήματα του ρωσικού κράτους ήταν κάτι παραπάνω από εμφανή και όπως μου είπαν οι Ουκρανοί φίλοι μου, όλοι μιλούσαν ρώσικα και όχι ουκρανικά. Μια διαφορά στο σλαβικό ιδίωμα την οποία μόνο ντόπιοι ομιλούντες μπορούν να αναγνωρίσουν,
Στα της επίσκεψης μου, στη χερσόνησο της Κριμαίας πέρασα πέντε ημέρες έπειτα από συμβουλή του Ουκρανού φίλου μου Αντόν. Ο συγκεκριμένος φίλος, με τον κολλητό του τον Γιάσα, όχι απλά με συμβούλεψε, αλλά ακολούθησε και την εκδρομή. Συναντηθήκαμε στο Κίεβο όπου ήταν η αφετηρία του ταξιδιού μας, μεταβήκαμε με τρένο στην Κριμαία και έπειτα από την ολιγοήμερη παραμονή μας εκεί, μεταφερθήκαμε βόρεια, στη γενέτειρα των φίλων μας το Χάρκοβο, για άλλη μια βδομάδα.
Eδώ υπάρχει εκτενές άρθρο για τις μεταβάσεις μας με τα τρένα
Αρχικός σταθμός μας ήταν η προαναφερθείσα Σεβαστούπολη όπου και φτάσαμε νωρίς το πρωί έπειτα από ένα ολονύχτιο ταξίδι στα ουκρανικά βαγόνια. Η πρώτη εικόνα που έχω στο μυαλό μου από την πόλη είναι πως με το που φτάσαμε επιβιβαστήκαμε σε ένα ΙΧ που εκτελούσε χρέη ταξί και απ’ότι αντιληφθήκαμε όποιος είχε όχημα και διάθεση, μπορούσε να βγάλει κάποια χρήματα μεταφέροντας κόσμο. Παράνομο ή όχι, δεν γνωρίζω, όμως συνέβαινε.
Η πόλη στηρίζεται κυρίως στο λιμάνι της μιας και βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο, όντας παράλληλα βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Τον Ιούλιο του 2016 στη Σεβαστούπολη έγιναν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου των Ελλήνων εθελοντών της του προαναφερθέντα Κριμαϊκού πολέμου.
Έπειτα από τη διαμονή μας στην πόλη κατευθυνθήκαμε ανατολικά κατά μήκος των ακτών και προσπερνώντας τη μικρή πόλη με το ελληνικά όνομα Φόρος (από το Φάρος) φτάσαμε στην πόλη Αλούπκα . Τα σαφή όρια του οικισμού δεν ήταν ξεκάθαρα. Δεν υπήρχε μια κεντρική οδός ή μια πλατεία που θα τον οριοθετούσε. Αντιθέτως, στις πλαγιές υπήρχαν διάσπαρτα σπίτια και ανάμεσα τους εμφανιζόταν μικροί δρόμοι, πλακόστρωτα, σκαλιά και οτιδήποτε άλλο το οποίο χτίστηκε προχείρως και σαφώς χωρίς πολεοδομικούς όρους.
Στην ευρύτερη περιοχή συναντούσε κανείς σύγχρονες κατασκευές και νεόδμητα κτήρια καθώς επίσης και αφημένες στο χρόνο σοβιετικές κατασκευές. Το μέρος παρά τις κατασκευαστικές ασχήμιες είναι πολύ γοητευτικό. Από τη μία πλευρά υψώνονται οι ψηλές κορφές της χερσονήσου με το μπαλκόνι της Κριμαίας και από την άλλη η απεραντοσύνη της Μαύρης Θάλασσας. Ανάμεσα τους υπάρχουν μεταξύ άλλων καλλιέργειες αμπελιού που παράγουν εξαιρετικό κρασί από την αρχαιότητα.
Η Κριμαία ανέκαθεν αποτελούσε τουριστικό προορισμό για όλους του βόρειους γείτονες της είτε αυτοί ήταν Σοβιετικοί και μετέπειτα Ουκρανοί ή Ρώσοι. Οι παραλίες της και το ήπιο κλίμα κατατάσσουν την Κριμαία ως έναν από τους κορυφαίους θερινούς προορισμούς. Εμείς βρεθήκαμε στην περιοχή τον Μάιο και παρομοίασα την παρουσία μας εκεί σαν μια επίσκεψη σε έναν τουριστικό προορισμό της χώρας μας, λίγο πριν ξεκινήσει η θερινή σεζόν. Τότε γινόταν οι τελευταίες εργασίες και ο καιρός σιγά σιγά έμοιαζε καλοκαιρινός, μόνο οι παραθεριστές έλειπαν και δυο Έλληνες με δύο Ουκρανούς περιφερόντουσαν στο νότιο τμήμα της χερσονήσου. Σε κάποια σημεία που όντως οι ακτές ήταν όμορφες και ιδανικές για μπάνιο, έβλεπε κανείς να υπάρχουν τσιμεντένια κατάλοιπα της σοβιετικής εποχής να χωρίζουν την παραλία σε πολλά μέρη. Παλιές προβλήτες ή ράγες βαγονιών φορτοεκφόρτωσης έστεκαν δίπλα στους λιγοστούς λουόμενους της άνοιξης. Το καλοκαίρι ενημερωθήκαμε πως γίνεται πραγματικά το αδιαχώρητο στις συγκεκριμένες ακτές.
Επόμενος σταθμός η παραλιακή πόλη Γιάλτα, της οποίας το όνομα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη συμφωνία που υπεγράφη σε αυτήν το 1945 ώστε να καθοριστεί το μέλλον της μεταπολεμικής Ευρώπης. Η παραλιακή αυτή πόλη κάνει άλματα ανάπτυξης και σαφώς αποτελεί ένα από τα πιο γοητευτικά και ιστορικά σημεία της χερσονήσου.
Έπειτα από μια σύντομη στάση στην πρωτεύουσα Συμφερόπολη, επιβιβαστήκαμε στο τρένο που θα μας οδηγούσε στο Χάρκοβο, αφήνοντας πίσω τη γοητευτική Κριμαία ή την άλλοτε Ταυρίδα αν προτιμάτε. Όλες αυτές τις ημέρες στην Ουκρανία, ενδιαφέρον είχαν και οι γεύσεις που δοκιμάσαμε. Το καθημερινό μας μενού είχε κυρίως χοιρινό κρέας σε όλες τις μορφές. Επίσης πολύ διαδεδομένες στη χώρα είναι οι σούπες όπως το κλασικό Μπόρτζ που το συναντά κανείς σε όλα τα πρώην σοβιετικά κράτη και η κρύα σούπα Οκρόσκα που έχει ως συστατικά κυρίως ακατέργαστα λαχανικά, όπως αγγούρια και φρέσκια κρεμμυδάκια. Από αλκοόλ πάλι το τοπικό κρασί, η απαστερίωτη μπύρα και η ουκρανική βότκα έρεαν άφθονα όλες αυτές τις ημέρες.
Σε γενικές γραμμές η γεύση που μας άφησε το ταξίδι στη ιδιαίτερη αυτή χερσόνησο ήταν μάλλον γλυκιά. Αφενός το όμορφο φυσικό περιβάλλον σε συνδυασμό με τον ήπιο καιρό και αφετέρου η δυνατότητα που είχαμε να απολαύσουμε σχετικά καλές παροχές, με αντικειμενικά χαμηλό αντίτιμο. Διότι όπως και να το κάνουμε, το οικονομικό σκέλος ενός ταξιδιού είναι από τις βασικότερες παραμέτρους και πολλές φορές καθορίζει τη διάθεση μας και την ποιότητα των διακοπών μας . Σε γενικές γραμμές οι τιμές σε εστίαση, διαμονή, μεταφορά είναι σαφώς χαμηλότερες από τη χώρα μας .
Μακάρι η πολιτική κατάσταση του τόπου να σταθεροποιηθεί ακόμη περισσότερο και να μπορέσει ο καθένας να επισκεφτεί αυτή τη μυστική και μυστηριώδη γωνιά της Ευρώπης.
Αν αναζητάτε καταλύματα στην Κριμαία ρίξτε μια ματιά στις προσφορές της Booking.
