Από μικρός θυμάμαι είχα άριστη έως αρρωστημένη σχέση με τους χάρτες. Ξέρετε, ήμουν από εκείνα τα παιδιά που τα σήκωνε ο δάσκαλος στον πίνακα να κάνουν κατά κάποιο τρόπο επίδειξη γεωγραφίας ή να βρίσκουν τις σημαίες των κρατών, λες και ήμουν στο “Ελλάδα έχεις ταλέντο” στην μικρότερη εκδοχή του. Ήμουν απλώς σε ενα δημοτικό της Καλαμαριάς με έναν εξαιρετικό δάσκαλο, τον κύριο Παπασυμεών.
Με τα χρονιά ομολογώ πως αντί να εμπλουτίζω τις γνώσεις μου, πιάνω τον εαυτό μου να ξεχνά ή να αργεί πολύ να θυμηθεί πληροφορίες και γνώσεις που τις θεωρούσα δεδομένες. Ίσως το γήρας (λέμε τώρα), ίσως η απομάκρυνση από τα βιβλία, ίσως ότι ακόμα έχω στο νου μου χώρες που μετονομάστηκαν όπως η Δαχομέη, η Ροδεσία, η Κεϋλάνη ή πρωτεύουσες που αλλάζουν όποτε θυμάται η εκάστοτε κυβέρνηση και ενδεχομένως είπα μέσα μου, “ώπα φίλε, δε θα σε τρελάνουν αυτοί όποτε θυμούνται να αλλάζουν τα πάντα, θα θυμάσαι ότι μπορείς”. Από την άλλη σκέφτομαι μήπως επειδή εκείνα τα χρόνια τη γνώση και την πληροφόρηση την έβρισκε κανείς πιο δύσκολα, ήταν ίσως και πιο ελκυστική. Στις μέρες μας με τόσες μηχανές αναζήτησης και άπειρες πληροφορίες, ενδεχομένως έχουμε χάσει το νόημα της ουσιαστικής γνώσης. Δεν ξέρω, προσπαθώ να το καταλάβω. Πάντως η αγάπη μου για τη γεωγραφία και προφανώς για τα ταξίδια πάντα θα υπάρχει.
Συγκεκριμένα η αγάπη και για τα δύο είναι θεωρώ οικογενειακό μικρόβιο, κυρίως από την πλευρά της γιαγιάς μου η οποία αν και σχεδόν αγράμματη και χωριατοπούλα είχε πάντοτε μια υδρόγειο σφαίρα στο σπίτι. Στη νιότη της βρέθηκε μετανάστης στη Γερμανία, έμαθε τη γλώσσα, γύρισε λίγο την Ευρώπη όσο ζούσε έξω και μέχρι τη δύση της ζωής της, όντας κάτοικος πλέον Ελλάδας, ελάμβανε μέρος σε κάθε εκδρομή του ΚΑΠΗ, μετά από τις οποίες ήθελε να μαζέψει τα εγγόνια για να μας δείξει τις φωτογραφίες του ταξιδιού. Μια αγάπη ατόφια για το ξένο και για το άγνωστο. Μέσα από κάθε της ταξίδι το πρώτο πράγμα που παρατηρούσε είναι πόσο καθαρά είναι σχεδόν παντού στην Ευρώπη, σε αντίθεση με τη χώρα μας. Είχε ένα θέμα με την τάξη και την καθαριότητα.
Μιας και σας εξήγησα το γεωγραφικό γενεαλογικό μου δέντρο, σκέφτομαι πως το πάθος μου για τα ταξίδια περνά από διάφορες διακυμάνσεις στη ζωή μου. Υπάρχουν στιγμές που ενώ βρίσκομαι σε κάποιο ταξίδι σκέφτομαι το επόμενο και υπάρχουν αντίστοιχες χρονικές περίοδοι, που δε θέλω να πάω ούτε στο χωριό μου που απέχει 80χλμ από το σπίτι μου. Κατέληξα μέσα μου πως και οι δύο αυτές ανάγκες είναι κατανοητές και θεμιτές. Δεν υπάρχει λόγος να ζορίζεις τον εαυτό σου σε κάτι, εξάλλου κανείς δεν έχει να αποδείξει τίποτα και σε κανέναν. Προέχει η εσωτερική μας γαλήνη και αν προκύψει ή απλώς δε θέλεις να προκύψει κάποιο ταξίδι, καλώς. Είτε ταξιδεύω όμως είτε όχι, η αγάπη μου και το πάθος μου για την γεωγραφία παραμένει άσβεστο. Όποτε πέσει στα χέρια μου κάποιος χάρτης μαγνητίζομαι σαν εξαρτημένος. Λατρεύω να παρατηρώ το σχήμα κάποιας χώρας, τα ποτάμια της, τις ακτές , τα πάντα. Το μάθημα της γεωγραφίας ήταν ίσως το μοναδικό που αρίστευα στο σχολείο. Οι σημαίες, οι πρωτεύουσες κρατών και τα δημογραφικά στοιχεία ήταν τα δυνατά μου σημεία. Ίσως υστερούσα λιγάκι σε κάποια κεφάλαια που αφορούσαν τις κλιματικές συνθήκες και τα ηφαίστεια για παράδειγμα, αλλά εν τέλει ήμουν αξιοπρεπής στο σύνολο του μαθήματος.
Αν το σκεφτεί κάποιος, η γεωγραφία δεν είναι απλώς ένας εκτυπωμένος χάρτης. Είναι και αυτό, αλλά πρωτίστως είναι η φαντασία που σου ξεκλειδώνει αυτός ο χάρτης και σε πηγαίνει έστω και νοητά σε μέρη παράξενα, κρύα, ζεστά, κοσμοπολίτικα, δυσπρόσιτα. Είναι οι πολιτισμοί, η ιστορία, η γεωλογία και αμέτρητα άλλα. Κανείς δεν μπορεί να πει πως γνωρίζει γεωγραφία μιας και η γνώση είναι ατέρμονη, υπάρχει όμως κόσμος που είναι πραγματικός γνώστης με μεγάλο εύρος γνώσεων. Συνήθως διαλέγουν τις ερωτήσεις γεωγραφίας στο trivial και οι περισσότεροι εξ αυτών είναι αρκετά ταξιδεμένοι.
Ομολογώ πως ανήκω στη μειοψηφία που δεν έμαθα γεωγραφία από το μουντιάλ, το στοίχημα και τη γιουροβίζιον, ήταν απλά η πρώτη μου ατόφια παιδική αγάπη την οποία ακόμα δεν έχω ξεπεράσει. Είμαι και γω ένας ακόμη αιχμάλωτος της γεωγραφίας και ας η Άλμα Άτα που μαθαίναμε στο δημοτικό ως πρωτεύουσα του Καζακστάν, έγινε Αλμάτι και εν τέλει αντικαταστάθηκε από την Αστάνα, πάλι θα είμαι καψούρης με τη γεωγραφία και ας με παιδεύει.
Παράλληλα, μιλώντας για αγάπη προς τη γεωγραφία δεν μπορώ να μην προτείνω μια από τις αγαπημένες σελίδες στο Facebook τη “η γεωγραφία είναι πολύ κουλ“. Αν και είμαι σίγουρος πως για να μπήκατε στη διαδικασία να διαβάσετε αυτό το κείμενο, τη γνωρίζετε καλά τη σελίδα. Σας έχω εμπιστοσύνη.
