Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που παρακολουθώντας μια ταξιδιωτική εκπομπή, άκουσα τον παρουσιαστή να λέει τη φράση “Πότε δεν έχεις δεύτερη ευκαιρία για την πρώτη εντύπωση”. Τον θυμάμαι καθισμένο σε ένα σκάφος και από πίσω του φαινόταν ένας υπέροχος οικισμός με ένα κάστρο στην κορυφή του. Είχε μόλις φτάσει στην Αστυπάλαια και δεν μπόρεσε να κρύψει τον ενθουσιασμό του πριν ακόμα πατήσει το πόδι του στη στεριά. Κάτι ανάλογο ένιωσε και ο υπογράφων κατά το ταξίδι του στην Αστροπαλιά, στο πιο κυκλαδίτικο Δωδεκανήσι και τα λόγια του παρουσιαστή μερικά χρόνια μετά, τον έβρισκαν απόλυτα σύμφωνο και κυρίευαν την σκέψη του.
H Αστυπάλαια μοιάζει να πλέει μοναχικά στα νότια του Αιγαίου. Φαίνεται αναποφάσιστη για το κατά πόσο ανήκει στα Δωδεκάνησα ή στις Κυκλάδες. Ίσως για αυτό, η άλλοτε Αστροπαλιά, έχει δημιουργήσει το δικό της χαρακτήρα. Αυτόν της αναζήτησης και της μοναξιάς. Αυτόν που γνωρίζει καλά πως να γοητεύσει τους επισκέπτες της, προκαλώντας τους να νιώσουν συναισθήματα αγάπης. Κατά κάποιο μαγικό τρόπο κάθε ένας που πατά το πόδι του στο νησί, βρίσκει χιλιάδες λόγους για να το λατρέψει. Από τη μία το επιβλητικό τοπίο με την πορφυρή γη, από την άλλη η υπέροχη ακτογραμμή της και η εντυπωσιακή Χώρα της. Γαστρονομία, ιστορία, πολιτισμός, φιλοξενία και φυσική ομορφιά, είναι μερικοί από τους αμέτρητους λόγους που οδηγούν τον επισκέπτη να αγαπήσει την επονομαζόμενη “ Πεταλούδα του Αιγαίου” , την άλλοτε “Ξεχασμένη Βασιλοπούλα” .
Στο νησί βρέθηκα στα μέσα Ιουλίου, έπειτα από πρόσκληση της τοπικής αρχής, στα πλαίσια ενός ταξιδιού για bloggers, με σκοπό να το γνωρίσουμε και να το παρουσιάσουμε ο καθένας στους ιστοτόπους και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του. Ο χρόνος που διαθέταμε ήταν τέσσερις ημέρες, αρκετές για να έχει κανείς μια εικόνα του νησιού, λίγες για να το ζήσει πραγματικά.
Η Παναγιά Πορταϊτισσα επιβλέπει και προστατεύει
Είναι γεγονός πως η Αστυπάλαια είναι ένας γοητευτικός και συνάμα τραχύς τόπος, απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς. Η έκταση της είναι 97 τ.χλμ και το βραχώδες έδαφος της μυρίζει θυμάρι και άγρια βότανα. Το υψηλότερο σημείο είναι η κορυφή Βάρδια στα 482 μέτρα και οι δαντελωτές ακτές της δημιουργούν πάμπολλους γοητευτικούς ορμίσκους. Η Πορφύρα του παρελθόντος κατοικείται από 1400 μονίμους κατοίκους , οι οποίοι κατά τους θερινούς μήνες μπορεί να αγγίξουν τους 6000. Δε χωρά αμφιβολία πως το νησί διατηρεί το γραφικό του χαρακτήρα, δίχως να έχει αλλοτριωθεί από το μαζικό τουρισμό. Παρόλα αυτά υπάρχουν όλες οι απαραίτητες υποδομές ώστε να μη λείψει τίποτα και από τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.
Το δυτικότερο εκ των Δωδεκανήσων είναι ένας τόπος με βαθύτατη ιστορία. Ευρήματα στο νησί μαρτυρούν οικιστική δράση από τους ελληνιστικούς χρόνους. Δωριείς, Ενετοί, Οθωμανοί, Ιταλοί καθώς και αρκετοί ακόμη άφησαν το στίγμα τους στον τόπο. Στις μέρες μας η Αστυπάλαια είναι ένα ζωντανό νησί με ενδιαφέροντες κατοίκους που αγαπούν τον τόπο τους και διαθέτει πέντε κατοικήσιμους οικισμούς από άκρη σε άκρη του. Τη Χώρα, τον Πέρα Γιαλό, τη Μαλτεζάνα(Ανάληψη), το Λιβάδι και το Βαθύ.
Ας γνωρίσουμε καλύτερα το νησί.
Χώρα
Επιβλητική και απαστράπτουσα η Χώρα της Αστυπάλαιας είναι μία από τις πιο όμορφες του Αιγαίου. Το Βενετσιάνικο Κάστρο που ανακαινίστηκε από την οικογένεια Γκουερίνι, στέκει αγέρωχο στην κορυφή της και οι κάτοικοι του νησιού, έκτισαν τα μικρά ολόλευκα σπίτια τους γύρω από αυτό. Εντός του, κάποτε έμεναν έως και 4000 ψυχές. Προστατευμένοι από τους πειρατές, τα 4 στρέμματα έκτασης του έμοιαζαν περισσότερο με κυψέλη παρά με οικισμό. Κατά τα μέσα του 18ου αιώνα και όταν πια ο κίνδυνος των επιδρομών είχε εξαλείψει, η καστροπολιτεία άρχισε να φθίνει πληθυσμιακά μιας και οι πολίτες ένιωθαν ασφαλείς να διαμείνουν και εκτός του κάστρου. Έκτοτε άρχισε η οικιστική δόμηση εκτός του, με αποτέλεσμα η Χώρα με τα στενά δρομάκια και τα ολόλευκα σπίτια της να αποτελεί το στολίδι της Αστυπάλαιας. Αξίζει κανείς να περιπλανηθεί και γιατί όχι να χαθεί στα στενά της, όσο το επιτρέπει η φυσική του κατάσταση.
Πανοραμική άποψη της Χώρας με τους μύλους του νησιού παρατεταγμένους συμμετρικά
Πέρα Γιαλός
Πρόκειται για το πρώην κεντρικό λιμάνι του νησιού και για το επίνειο της Χώρας. Ένας παραθαλάσσιος οικισμός που η οικιστική ανάπτυξη τον ένωσε με τη Χώρα του νησιού, με τους 8 εναπομείναντες μύλους να μοιάζουν σαν φυσικό σύνορο μεταξύ των δύο χωριών.O γραφικός κολπίσκος του παρέχει ένα φυσικό καταφύγιο στα σκάφη και από εκεί μπορέι να απολαύσει κανείς μία από τις καλύτερες θέες προς το κάστρο.
Η Χώρα και τμήμα του Πέρα Γιαλό από το μπαλκόνι του Chrysalis Boutique Hotel
Μαλτεζάνα
Αν θεωρήσουμε πως η Αστυπάλαια έχει το σχήμα της πεταλούδας, η Μαλτεζάνα ή Ανάληψη βρίσκεται στο ανατολικό φτερό της. Η περιοχή πιθανότατα οφείλει το όνομα της στους Μαλτέζους πειρατές, οι οποίοι κατά το παρελθόν στάθμευαν τα πλοία τους στον απάνεμο όρμο της. Γνωστή και ως Ανάληψη, αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο οικισμό του νησιού και τόπο στάθμευσης πολλών ψαροκάικων. Πρόκειται για ένα ησυχαστήριο και ιδανικό τόπο για ένα απολαυστικό γεύμα θαλασσινών δίπλα στη θάλασσα.
Υποβρύχιες συναντήσεις
Βαθύ
Ο πιο απομονωμένος οικισμός του νησιού με 10 περίπου μόνιμους κατοίκους. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του, σε έναν ορμίσκο που δημιουργεί ένα ασφαλές φυσικό λιμάνι. Μόλις πρόσφατα το οδικό δίκτυο προς το χωριό ασφαλτοστρώθηκε και πλέον αποτελεί ένα προσιτό προορισμό για κάθε όχημα. Στη μικρή προβλήτα στο Μέσα Βαθύ, αράζουν μικρά καϊκάκια που ξεψαρίζουν ή ετοιμάζονται να βγουν στα ανοιχτά. Τόπος που προτιμάται και από τους Καλύμνιους ψαράδες που αλιεύουν γύρω από το νησί. Το ανατολικό τμήμα του νησιού προστατεύεται από τη συνθήκη Natura και όπως εύκολα παρατηρεί ο επισκέπτης, η βλάστηση διαφέρει από το υπόλοιπο νησί.
Το προστατευόμενο λιμανάκι στο Βαθύ που θυμίζει λιμνοθάλασσα
Λιβάδι
Το πιο εύφορο τμήμα του νησιού και τόπος εξοχής για τους κατοίκους της Χώρας. Το τοπίο στο Λιβάδι δε θυμίζει καθόλου το τραχύ τοπίο του Αιγαίου που συναντάμε στο υπόλοιπο νησί. Ένας μικρός κάμπος αποτελεί τον τόπο κατοικίας περισσότερων των 100 κατοίκων. Ανάμεσα στις κατοικίες βρίσκονται και οι καλλιέργειες των ντόπιων. Οπωροφόρα, ροδιές, αμπέλια, φιστικιές και πολλά ακόμα φύονται στο Λιβάδι. Οι ντόπιοι λένε πως από εδώ θα προμηθευτεί κανείς τα καλύτερα λαχανικά και φρούτα που η μυρωδιά τους σε συνεπαίρνει.
Παραλίες του νησιού
Η Αστυπάλαια βάση του μεγέθους της έχει τεράστια δαντελωτή ακτογραμμή, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλές παραλίες. Παρακάτω θα παρουσιάσω όσες καταφέραμε να επισκεφτούμε είτε οδικώς, με το όχημα του Ρούσσου από το Elementi travel services είτε με το σκάφος του Μιχάλη από το Astypalea VIP Yachting. Το νησί καθώς και οι γύρω νησίδες διαθέτουν επιπλέον παραλίες που αξίζει να επισκεφτεί κανείς.
Αη Γιάννης
Στο δυτικό τμήμα του νησιού βρίσκεται μια απομονωμένη παραλία με βότσαλα. Το όνομα της είναι Αη Γιάννης και το οφείλει στη βυζαντινή εκκλησία του Αη Γιάννη του Προδρόμου που βρίσκεται μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο πάνω. Από το ναό του 10ου αιώνα ξεκινά ένα μικρό μονοπάτι που οδηγεί στην παραλία. Μια ήπια κατάβαση μισής περίπου ώρας σε οδηγεί στον όμορφο κολπίσκο του Αη Γιάννη με τα καταγάλανα νερά. Στην παραλία μπορεί να φτάσει κανείς και με σκάφος.
Καμινάκια
Πρόκειται για μια οργανωμένη αμμώδη παραλία που διαθέτει ένα εστιατόριο και μερικές ξαπλώστρες. Στη μία άκρη της, τα αρμυρίκια έχουν δημιουργήσει ένα ησυχαστήριο με αποτέλεσμα πολλοί λουόμενοι να αναπαύονται υπό σκιάν, διαβάζοντας το βιβλίο τους, κάτω από τον ήχο της θάλασσας και των κατσικιών που βόσκουν λίγο παραπέρα. Η έτερη πλευρά της παραλίας είναι πιο ανέγγιχτη και κάπου εκεί βρίσκεται ένα όμορφο μικρό θαλάσσιο σπήλαιο το οποίο απαιτεί λίγα μέτρα κολύμβησης για να βρεθεί κανείς. Αξίζει να το αναζητήσετε για να το εντοπίσετε. Στην παραλία μπορεί να φτάσει κανείς εκ θαλάσσης ή οδηγώντας σε έναν ήπιο χωματόδρομο.
Βάτσες
Μέσα σε ένα επιβλητικό τοπίο με βραχώδεις όγκους τριγύρω, ξεπροβάλει μια όμορφη παραλία. Το όνομα της είναι Βάτσες και είναι για πολλούς η ωραιότερη του νησιού. Στο πλάι της παραλίας θα βρει κανείς ένα όμορφο μπαρ, τέλεια εναρμονισμένο στο φυσικό περιβάλλον. Η διακριτική μουσική του, οι λίγες ξαπλώστρες του και οι φρέσκες σαλάτες τους, βοηθούν να νιώσει ο επισκέπτης την απόλυτη χαλάρωση, έχοντας παράλληλα τις παροχές του. Η παραλία είναι αμμώδης με μικρό βότσαλο και μπορεί να την προσεγγίζει κανείς με σκάφος ή οδικώς. Μάλιστα η δεύτερη επιλογή έχει δημιουργήσει ένα ρήμα στα στόματα των ντόπιων. “Βατσάρω”. Διότι όπως μας είπαν, το μπάνιο στις Βάτσες δεν είναι μια απλή υπόθεση, είναι ολόκληρη ιεροτελεστία ή οποία ξεκινά από τη στιγμή που θα μπει κανείς στο αμάξι του μέχρις ότου φτάσει στον προορισμό του, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα την άγρια διαδρομή μέχρι την παραλία.
Άη Γιάννης Ρίχτης
Μια από τις απομονωμένες και δυσπρόσιτες παραλίες του νησιού. Ένα μικρό κομμάτι γης λουσμένο με άμμο στα νότια του νησιού, το οποίο προσεγγίζεται μόνο από τη θάλασσα. Οι θεόρατοι βράχοι σε συνδυασμό με την αγριάδα του τοπίου δημιουργούν ένα μυστηριακό κλίμα στην όμορφη τούτη παραλία.
Είναι σαφές πως η Αστυπάλαια έχει πάμπολλες ακόμη παραλίες οργανωμένες και μη, όπως το Λιβάδι, Πλάκες, Σχοινώντας, Αγρελίδι, Πέρα Γιαλός κτλ. Έγινε αναφορά μόνο σε όσες επισκεφτήκαμε. Επίσης όσοι διαθέτουν χρόνο, θα ήταν καλό να επισκεφτούν τα γειτονικά νησάκια Κουτσομύτι και Κουνούποι που διαθέτουν παρθένες παραλίες, με τις ημερήσιες θαλάσσιες εκδρομές που ξεκινούν από τον Πέρα Γιαλό.
Γαστρονομία
Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για το νησί. Όπως έχω αναφέρει και παλαιότερα, ένας από του βασικούς λόγους που ταξιδεύω είναι για να γνωρίσω τη γαστρονομική κουλτούρα του κάθε τόπου. Όταν μάλιστα εργάζομαι και στον κλάδο της εστίασης μου δίδεται ένα επιπλέον κίνητρο να αναζητώ γεύσεις και μυρωδιές. Αυτές λοιπόν που έψαχνα στη Αστυπάλαια, τις βρήκα και με το παραπάνω. Με τη βοήθεια της φίλης και αντιδημάρχου Μαρίας Καμπούρη και του φίλου Ρούσσου Βογιατζή, ανακαλύψαμε γεύσεις βασισμένες στην απλότητα, την εποχικότητα και τα φρέσκα τοπικά υλικά.
Παρακάτω θα αναφέρω τα σημεία του νησιού που δοκιμάσαμε την κουζίνα τους και σαφέστατα μπορώ να εγγυηθώ για αυτά.
Αλμύρα
Η Αλμύρα στον κόλπο της Μαλτεζάνας, είναι ένα μικρό μαγαζάκι πλάι στο κύμα. Ένα λευκό σπιτάκι σκιασμένο από τα αρμυρίκια δίπλα στη θάλασσα, με τα χταπόδια να λιάζονται λίγα μέτρα παραπέρα. Είναι σαν αυτά τα ταβερνάκια ονειρεύεσαι για τις καλοκαιρινές σου διακοπές, όταν ζεις σε ένα αστικό κέντρο ή όταν ονειροπολείς καθισμένος σε κάποιο γραφείο. Αυτή είναι η Αλμύρα.
Στο τιμόνι του εστιατορίου βρίσκεται ο Δημήτρης, δεύτερης γενιάς ιδιοκτήτης με καλλιτεχνική φλέβα, την οποία μάλιστα την παρουσιάζει και στα πιάτα του. Φρέσκα θαλασσινά και λαχανικά δημιουργούν ένα πάντρεμα παράδοσης και σύγχρονης γαστρονομικής αισθητικής. Όλα τα παραπάνω υπό τους ήχους εξαιρετικής μουσικής.
Ένα πιάτο όνειρο δια χειρός Δημήτρη, με βάση το φρέσκο και ωμό μπαρμπούνι
Αυστραλία
Η Αυστραλία είναι η έκτη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο και κατοικείται από 25 εκατομμύρια κατοίκους. Είναι επίσης και εστιατόριο στον Πέρα Γιαλό της Αστυπάλαιας. Κάποτε ο ιδιοκτήτης του εστιατορίου είχε μεταναστεύσει στη χώρα της Ωκεανίας, όμως η αγάπη του για την πατρίδα, τον έφερε πίσω στις ρίζες του. Δεν ξέχασε όμως και τη χώρα που τον έζησε για μια περίπου δεκαετία, έτσι προς τιμήν της ονόμασε Αυστραλία το κατάστημά του. Εκεί, πριν από 45 χρόνια με τη σύζυγο του Μαρία δημιούργησαν την ταβέρνα τους, την Αστραλία όπως λένε στο νησί.
Πρόκειται για ένα χώρο φιλικό και οικείο περασμένων δεκαετιών. Απλότητα και τέλεια μαγειρεμένες γεύσεις από την προαναφερθείσα πολύπειρη κυρία, η οποία εδώ και σχεδόν πέντε δεκαετίες φροντίζει με το ίδιο άγχος τους θαμώνες της. Θέλει να φύγουν όλοι χορτάτοι και ευχαριστημένοι, λέει, μόνο τότε ησυχάζει η γλυκύτατη κυρία. Είναι αλήθεια πως η παρέα μας μετά από το απίστευτο γεύμα που μας ετοίμασε με την κόρη της, φύγαμε τρισευτυχισμένοι. Πως να μη συμβεί αυτό άλλωστε, όταν έχεις γευτεί την ωραιότερη αστακομακαρονάδα και την εξαιρετική ψαρόσουπα από σκορπίνα.
Η αστακομακαρονάδα της κυρίας Μαρίας με τα φρεσκοκομμένα μυρωδικά από τις γλάστρες της
Αγέρι
Κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των Μύλων, κάπου ανάμεσα στη Χώρα και τον Πέρα Γιαλό βρίσκεται το φοβερό εστιατόριο Αγέρι. Ο Ηλίας με την οικογένεια του έχουν δημιουργήσει ένα καταπληκτικό χώρο και καθημερινά δημιουργούν γεύσεις βγαλμένες από την Αστυπαλίτικη παράδοση. Θαλασσινά και κρεατικά για κάθε γούστο προκαλούν τον ουρανίσκο του θαμώνα. Στο χώρο δοκιμάσαμε πάμπολλες γεύσεις, από συμιακό γαριδάκι μέχρι το εκπληκτικό ντόπιο κατσικάκι με κοκκινιστή σάλτσα. Ένας επιπλέον λόγος που θα θυμάμαι το Αγέρι είναι ο Μιχαλάκης, ο πιτσιρικάς γιος του ιδιοκτήτη ο οποίος αλωνίζει στο χώρο με αυθορμητισμό και αξιοζήλευτο θάρρος για την ηλικία του.
Το συμιακό γαριδάκι στο Αγέρι
Γεγονός αποτελεί πως η γαστρονομία στην Αστυπάλαια είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο το οποίο θα μπορούσα να αναπτύσσω για ώρες. Ενδεικτικά ανάφερα το μέρη που δοκίμασα την κουζίνα τους. Στο νησί υπάρχουν πάμπολλα ακόμα σημεία να γευτεί κανείς την τοπική κουζίνα η οποία διατηρεί ακόμη τον αυθεντικό νησιώτικο χαρακτήρα της. Άλλα σημεία του νησιού που εντοπίσαμε και μας γοήτευσαν είναι το γραφικό ταβερνάκι της Γαλήνης στο Μέσα Βαθύ. Το καφενεδάκι του Μουγγού στη Χώρα, εκεί όπου μπορούν να συνυπάρχουν οι ντόπιοι ψαράδες με τους τουρίστες και τα ρακόμελα συνδυάζονται άψογα με τα μεζεδάκια που προέρχονται από την αυτοσχέδια σχάρα στην είσοδο του καταστήματος. Ένα μαγαζί δεκαετιών με χαρακτήρα που θα χρειαστεί κανείς αρκετή ώρα μέχρι να παρατηρήσει τον ιδιαίτερο διάκοσμο του. Επίσης, όμορφα σημεία που απολαύσαμε το ποτό μας είναι το Κάστρο, σε ένα από τα υψηλότερα σημεία της χώρας με καταπληκτική θέα, η Άρτεμις και το Καράι με εξίσου όμορφη θέα ιδανική για χαλάρωση. Στο Μύλο, δίπλα στους μύλους, ακούσαμε όμορφες μουσικές και απολαμβάναμε τα σφηνάκια και τις δημιουργίες του Τάσου μέχρι τα ξημερώματα. Για γλυκό δοκιμάσαμε το Μελτέμι , το οποίο προσφέρει φρεσκότατες και συνάμα νόστιμες δημιουργίες και προμηθευτήκαμε τα τοπικά μας προϊόντα ως γευστική ανάμνηση από το κατάστημα Κέρανθος στη Χώρα. Ντόπιο θυμαρίσιο μέλι, γλυκά του κουταλιού, λικέρ και κάθε λογής Αστυπαλίτικο προϊόν μπορεί να φανταστεί κανείς θα το βρει στο χώρο. Όλα τα προϊόντα παράγονται στο νησί.
Το καφενεδάκι του Μουγγού είναι το μοναδικό σημείο του πλανήτη όπου μπορούν να συνυπάρξουν ο Μουσολίνι, η Άννα Μαρία, ο Κωνσταντίνος, ο Τσε, ένα ρολόι και ένα ηχείο Koda.
Οι βραδιές στη Χώρα
Για την Αστροπαλιά και τους αμέτρητους λόγους που την αγάπησα θα μπορούσα να μιλάω για μέρες. Ίσως το αιγαιοπελαγίτικο αεράκι, ίσως οι μυρωδιές , οι άνθρωποι της, δε γνωρίζω ακριβώς, με έκαναν να θέλω να επιστρέψω. Ένας ανέγγιχτος τόπος φτιαγμένος από ερυθρό χώμα και αλμύρα. Ένας προορισμός για αυτούς που αναζητούν κάτι αυθεντικό για τις διακοπές τους μακριά από τις ορδές των τουριστών. Επιπλέον, είναι το μοναδικό νησί που παντρεύει τα Δωδεκάνησα με τις Κυκλάδες, έχοντας σίγουρα περισσότερη αδυναμία προς το δεύτερο σύμπλεγμα νησιών. Για κάποιους πιθανότατα να φαντάζει ένας μακρινός προορισμός και ίσως να είναι. Με σιγουριά όμως μπορώ να δηλώσω, πως αν και έφτασα στο νησί έπειτα από ένα μακρύ ταξίδι από τη Θεσσαλονίκη, ο κόπος άξιζε και με το παραπάνω. Άλλωστε μπροστά σε τόσο ομορφιά, η μικρή ταλαιπωρία ωχριά μπροστά της.
Εις το επανιδείν όμορφη Αστροπαλιά.
*Θερμές ευχαριστίες στο δήμαρχο του νησιού κύριο Πανορμίτη Κονταράτο, στην αντιδήμαρχο κυρία Μαρία Καμπούρη καθώς και σε όλους τους ανθρώπους του νησιού που έκαναν τη διαμονή μας μια αξέχαστη εμπειρία.
Μπορείτε να επισκεφτείτε και το site του δήμου www.visitastypalea.com
Aν αναζητάτε δωμάτιο στο νησί ρίξτε μια ματιά στη Booking.
Για ακτοπλοϊκά εισιτήρια αξίζει να αναζητήσετε Εδώ.
