Έχοντας πρόσφατα μπει στην πέμπτη δεκαετία της ζωής μου, θα ‘πρεπε -έστω και τόσο αργά- να έχω μάθει να φιλτράρω στο μυαλό μου τι λέω ΠΡΙΝ ανοίξω το στόμα μου, όχι για κανέναν άλλον λόγο, παρά μόνο επειδή κάποιες φορές τα σχόλια, οι παρατηρήσεις, οι απαντήσεις μου σε ερωτήσεις, είναι… υπερβολικά ειλικρινείς, αγγίζουν -αν δεν ξεπερνούν- τα όρια της ασυναίσθητης μεν, απροκάλυπτης δε, προσβολής(!). Έχω όντως μάθει; Η απάντησή μου σε μία ερώτηση του οδηγού του αυτοκινήτου με το οποίο πήγα στις 9 Ιουνίου από το αεροδρόμιο του Μποβέ στο Stade de France, στο Σαιν-Ντενί, (τυπικά ξεχωριστή πόλη, αλλά ουσιαστικά βόρειο) προάστιο του Παρισιού, μου… υπενθύμισε πως όχι.
Το εισιτήριο του -ειδικού- λεωφορείου από το αεροδρόμιο του Μποβέ μέχρι το Παρίσι κοστίζει 17 ευρώ, ή 15,90 αν το αγοράσεις online. Θεωρώντας σκανδαλώδες κόστος τα 16-17 ευρώ για μία απόσταση μικρότερη των εκατό χιλιομέτρων, έψαξα για εναλλακτικούς τρόπους μετάβασης στο Παρίσι, και κατέληξα να δώσω 5,60 για ένα… αγώγι με αυτοκίνητο ιδιώτη (ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας στο συγκεκριμένο αεροδρόμιο), τον οποίο βρήκα όντας “φρέσκο” μέλος του blablacar.com. Μάλιστα, ο Τιερί με άφησε διακόσια μέτρα από το στάδιο, στο οποίο έπρεπε να ήμουν πριν τις οκτώ το βράδυ, οπότε γλίτωσα και το εισιτήριο του μετρό που θα είχα πάρει αν είχα πάει στο Παρίσι με λεωφορείο. Η ερώτησή του στην οποία απάντησα… “άκομψα”; “Έχεις ξανάρθει στη Γαλλία;” Η “άκομψη” απάντησή μου; “Όχι. Κι αν δεν ήταν το Euro, ούτε τώρα θα ερχόμουν. Ποτέ δεν είχα όνειρο να έρθω στη Γαλλία, κι αν δεν ήταν το Euro θα περνούσαν πολλά ακόμα χρόνια για να έρθω, ή μπορεί και να μην ερχόμουν ποτέ”. Άουτς…
Αμέσως κατάλαβα πόσο άσχημα -πρέπει να- είχε ακουστεί ό,τι είχα πει, σκέφτηκα ότι έπρεπε να εξηγήσω γιατί είχα απαντήσει έτσι, να το… μαζέψω, να το “μπαλώσω”, αλλά η κουβέντα με τους δύο άλλους συνεπιβάτες μας στράφηκε αμέσως στην απεργία των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, οπότε…
Τον Τιερί (και τις… άριστες -ξερόβηχας- πρώτες εντυπώσεις που πρέπει να του άφησα με εκείνη την απάντησή μου), τον θυμήθηκα έναν μήνα (και δύο μέρες) αργότερα, φεύγοντας από τη Γαλλία, στο βραδινό λεωφορείο μου από Παρίσι για Μιλάνο. Σκέφτηκα πώς θα του απαντούσα αν την ίδια μέρα, 11 Ιουλίου, έμπαινα ξανά στο αμάξι του, για την αντίστροφη διαδρομή, από το Παρίσι για το αεροδρόμιο του Μποβέ, και με ρωτούσε πώς μου είχε φανεί η Γαλλία εκείνες τις 4-5 βδομάδες. Το βέβαιο είναι ότι τα σχόλιά μου για την πατρίδα του θα… χάιδευαν τη γαλλική ματαιοδοξία/περηφάνια του…
Εδώ, φιλοξενούμενος του Κώστα, γράφω στα Ελληνικά κάποια από εκείνα που θα είχα πει στα Αγγλικά στον Τιερί, αφήνοντας τελείως στην άκρη τα είκοσι παιχνίδια του Euro (συμπεριλαμβανομένων του τελικού, αμφότερων των ημιτελικών, και δύο προημιτελικών) που είχα τη χαρά να δω σε οκτώ από τα δέκα γήπεδα που φιλοξένησαν αγώνες (μου “ξέφυγαν”, για διαφορετικούς λόγους, η Λανς, και η -δυστυχώς αιματοβαμμένη, τέσσερις ημέρες μετά την ολοκλήρωση του Euro- Νίκαια).
Εκείνο που μου προκάλεσε τη μεγαλύτερη θετική εντύπωση, και μέχρι ενός σημείου έκπληξη, ήταν η συμπεριφορά του κόσμου στη Γαλλία, το πόσο φιλικοί ήταν απέναντί μου, το πόσο πρόθυμα και με ζήλο απαντούσαν στις ερωτήσεις μου, ακόμα και άνθρωποι κάποιας ηλικίας με μηδενική γνώση Αγγλικών. Με ξάφνιασε το ότι κανείς δε με κοίταξε επιτιμητικά ακούγοντάς με να ρωτάω κάτι σε αξιοθρήνητα Γαλλικά, έκπληξη που προέκυψε επειδή πριν πάω στη Γαλλία είχα ακούσει και διαβάσει αμέτρητες φορές για το πόσο… ξινοί είναι οι Γάλλοι απέναντι σε ξένους που προσπαθούν μεν να μιλήσουν Γαλλικά, αλλά το κάνουν πολύ-πολύ άσχημα. Επίσης, είχα ακούσει/διαβάσει ότι ακόμα κι αν μιλούν Αγγλικά, αποφεύγουν να τα χρησιμοποιήσουν, ακόμα κι όταν είναι προφανές ότι ο ξένος συνομιλητής τους δυσκολεύεται πολύ με τα Γαλλικά. Γκρινιάρης από τη φύση μου, με χαρά θα… ενσωματωνόμουν στο τεράστιο κλαμπ εκείνων που λιθοβολούν τους Γάλλους έχοντας άσχημες αναμνήσεις από την επαφή μαζί τους, όμως… επί 33 ολόκληρες ημέρες ο κόσμος στη Γαλλία δε μου έδωσε το παραμικρό δικαίωμα. Ακριβώς το αντίθετο. Τους βρήκα φιλικότατους, συμπαθείς, ευγενείς, και πολύ υπομονετικούς απέναντί μου. Μήπως υπάρχει και δεύτερη Γαλλία κι εγώ πήγα στη… λάθος;
Στη λίστα εκείνων που μου έκαναν τη μεγαλύτερη θετική εντύπωση στη Γαλλία, δεύτερο έχω το πόσο… πανταχού παρών είναι ο συγχρωτισμός μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών φυλών, θρησκειών, χρώματος δέρματος. Για κάποιον λόγο, τις γαλλικές πόλεις τις περίμενα… γκετοποιημένες, ή, στην καλύτερη περίπτωση, περίμενα τους… αφρικανικής για παράδειγμα καταγωγής (εννοώ εκείνους που έχουν ρίζες σε χώρα της υποσαχάριας Αφρικής), να έχουν πάρε-δώσε με κόσμο αραβικής καταγωγής, περίμενα δηλαδή ομάδες “νεότερων Γάλλων” να συναναστρέφονται μεταξύ τους, όχι όμως και τόσο με τους “παραδοσιακούς Γάλλους”, τους λευκούς, όμως… δε θα μπορούσα να είχα πέσει περισσότερο έξω.
Στο Σαιν-Ντενί για παράδειγμα, σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου γύρω από το μεγαλύτερο στάδιο της Γαλλίας, μπορείς να δεις μαύρες γυναίκες με παραδοσιακές ενδυμασίες του… Καμερούν, να επισκέπτονται συνοικιακά ινστιτούτα ομορφιάς, και να κουβεντιάζουν με τις Κινέζες/Βιετναμέζες που εργάζονται εκεί, ενώ τις περιποιούνται τα νύχια. Δίπλα, μπορείς να δεις Άραβες να διαλέγουν το επόμενο στιλ μαλλιών, σε κουρείο μαύρων, με τοίχους γεμάτους από φωτογραφίες με κουρέματα-σήμα κατατεθέν Αφρικανών. Σε self-service πλυντήρια, σε μαγαζιά που πηγαίνεις για να πλύνεις τα ρούχα σου μόνος σου, βλέπεις κόσμο, κυρίως γυναίκες που θα μπορούσαν να είναι… καρα-Γαλλίδες (λευκές), μέχρι… Λαοτιανές, Λιβανέζες, ή από τη Γουινέα. Σε σούπερ μάρκετ, περιμένοντας στην ουρά σε ταμείο, έχασα τον λογαριασμό από τις φορές που είδα λευκή μητέρα να προσπαθεί να ηρεμήσει ακούραστα πιτσιρίκια με σοκολατί δέρμα την ώρα που ο μαύρος σύζυγός της πεταγόταν συνέχεια δεξιά-αριστερά για προσθήκες της τελευταίας στιγμής στα ψώνια τους.
Ειδικά στα ζευγάρια, είδα κάθε πιθανό συνδυασμό φυλής και χρώματος δέρματος, κάτι που ίσως να μη μου είχε προκαλέσει τόσο -θετική- εντύπωση, αν δεν είχα ζήσει σχεδόν δύο χρόνια στη Μαλαισία, η οποία επισήμως αυτοπροβάλλεται σαν επί γης παράδεισος πολυπολιτισμικότητας και αρμονικής συνύπαρξης μεγάλων πληθυσμών διαφορετικών φυλών, στην πραγματικότητα όμως είναι μία χώρα στην οποία η συναναστροφή μεταξύ Malays και Κινέζων για παράδειγμα, είναι η… ελάχιστη απαραίτητη. Όσο για μικτά ζευγάρια, έχω να λέω ότι σε δέκα μήνες το 2010 και άλλους τόσους το 2013, είδα συνολικά ΤΡΙΑ τέτοια, και ήταν τόσο εξόφθαλμα ασυνήθιστα που θυμάμαι ότι και τις τρεις φορές αφαιρέθηκα από οτιδήποτε έκανα, και σχεδόν… καρφώθηκα στα παιδιά, λες και έβλεπα κάτι εξωπραγματικό, λιοντάρια να κυνηγάνε αντιλόπες στην αλάνα μπροστά από το σπίτι μου στην Άνω Τούμπα…
Άλλο θετικό, το πόσο budget-friendly -μπορεί να- είναι η Γαλλία (αν το… ψάξεις). Οι 21 διανυκτερεύσεις μου σε σπίτια που βρήκα στο airbnb μού κόστισαν ακριβώς 250 ευρώ, δηλαδή η κάθε βραδιά μού βγήκε περίπου δώδεκα ευρώ, και να σκεφτεί κανείς ότι επρόκειτο για τον μήνα του Euro, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη ζήτηση που είχαν τα καταλύματα, και το πόσο ψηλότερες ήταν οι τιμές από αυτές που μπορεί κανείς να βρει τον… προσεχή Οκτώβριο, για παράδειγμα.
Τα εισιτήρια των δεκαέξι συνολικά λεωφορείων που πήρα τον μήνα του Euro (πολλά εκ των οποίων βραδινά), για να καλύψω περίπου 7200 χιλιόμετρα, μου κόστισαν κάτι λιγότερο από 85 ευρώ(!!!). Τα περισσότερα ήταν της Megabus, ένα ήταν της Ouibus, κι ένα της Flixbus. Επαναλαμβάνω, 85 ευρώ για περίπου 7200 χιλιόμετρα, κάτι που ακόμα και τώρα που το σκέφτομαι με κάνει να κοκκινίζω από τα νεύρα μου, φέρνοντας στο μυαλό μου πόσα χρειάζεται να ξοδέψει κανείς για να καλύψει με λεωφορείο τα 1000 περίπου χιλιόμετρα μεταξύ Θεσσαλονίκης και Αθήνας (με επιστροφή). Ακόμα και το blablacar μού γλίτωσε χρήματα, στο Μποβέ-Παρίσι, και στην… ημερήσια που έκανα από το τη Λιόν στο Σαιντ-Ετιέν και πίσω, για να δω το 2-2 της Τσεχίας με την Κροατία.
Τις γαλλικές πόλεις τις βρήκα πολύ ασφαλείς, και δεν αναφέρομαι στα μέτρα ασφαλείας των Γάλλων στα γήπεδα, στις fan zones, σε κεντρικά σημεία κάθε πόλης, σε σταθμούς τρένων και λεωφορείων. Αναφέρομαι σε γειτονιές χιλιόμετρα μακριά από τα γήπεδα, δίχως ίχνος περιπολικού τριγύρω, περασμένα μεσάνυχτα. Τα πρώτα βράδια ήμουν σε… αυξημένη επιφυλακή, μην ξέροντας τι να περιμένω. Όταν έβλεπα κόσμο να έρχεται από την απέναντι πλευρά, τον “σκάναρα”, κρίνοντας αν υπήρχε λόγος ανησυχίας ή όχι, τακτική που μου έχει μείνει κυρίως από βραδινά σεργιάνια σε χώρες της νότιας Αμερικής, κυρίως τη Βενεζουέλα και το Περού.
Έναν μήνα στη Γαλλία, δεν αισθάνθηκα ούτε μία φορά ότι ο κόσμος τριγύρω μου μπορούσε να… είχε κάτι στο μυαλό του. Μάλιστα, ένα βράδυ στη Λιλ, έχοντας πρόβλημα επικοινωνίας με τους airbnb οικοδεσπότες μου, πλησίασα δύο 30άρηδες που φαινόντουσαν Άραβες στην καταγωγή, κι όταν τους εξήγησα (σε κάτι σαν Γαλλικά) τι συνέβαινε, οι… παλιάνθρωποι είχαν το απύθμενο θράσος να κάνουν τι, φαντάζεστε; Να μου δώσουν το κινητό τους για να καλέσω τους οικοδεσπότες μου! Οι… αλήτες… Ακόμα και η Μασσαλία στις πέντε το πρωί μού φάνηκε πολύ “νορμάλ”, περπατώντας από το σπίτι που έμεινα ένα από τα βράδια μου εκεί μέχρι τον σταθμό των λεωφορείων.
Εκείνα που με άφησαν με θετικές εντυπώσεις στη Γαλλία είναι πολλά, οι ίδιες οι πόλεις στις οποίες πέρασα χρόνο δικαιούνται ένα ξεχωριστό κείμενο η κάθε μία, ειδικά για τη Μασσαλία θα μπορούσα να γράψω έναν ατελείωτο ύμνο, έχοντας ξελογιαστεί από τα φυσικά/αρχιτεκτονικά κάλλη της, τη μεσογειακή ατμόσφαιρά της, και τον α-πο-λαυ-στι-κά καλοκαιρινό καιρό της (σε αντίθεση με όλες σχεδόν τις υπόλοιπες πόλεις που πήγα, στις οποίες ο καιρός ήταν, στην καλύτερη περίπτωση φθινοπωρινός, αν όχι χειμωνιάτικος, έστω κι αν επρόκειτο για Ιούνιο και Ιούλιο), όμως αυτό το κείμενο δεν μπορεί να συνεχιστεί… επ’ άπειρον.
Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι παρά το πόσο μου άρεσε η Γαλλία, ο κόσμος, η πολυπολιτισμική ατμόσφαιρα, οι ευκαιρίες για να κρατήσει κανείς χαμηλά το κόστος ενός ταξιδιού εκεί, οι πόλεις, ΤΑ ΓΗΠΕΔΑ (κάτι που είμαι βέβαιος ότι τους περισσότερους σας αφήνει αδιάφορους, αλλά για μένα αποτελεί -πλέον- βασικό κριτήριο επιλογής ταξιδιωτικού προορισμού), παρά λοιπόν όλα αυτά τα θετικά, και τα πολλά περισσότερα που δεν έχω χώρο να αναπτύξω, στη Γαλλία, παραδόξως, πολύ δύσκολα θα επιστρέψω στο μέλλον(!). Γιατί; Επειδή, όσο… ανήκουστο, ασυνάρτητο, ή γελοίο μπορεί να φανεί σε κάποιους (μάλλον στους περισσότερους) εξ υμών, πολύ απλά, αισθάνομαι ότι δεν αντέχω να περάσω ξανά καιρό σε μία χώρα στην οποία κύρια γλώσσα είναι τα Γαλλικά(!!!). Σε πολύ απλά Ελληνικά, δεν τα αντέχω… Στις 24 ώρες που πέρασα στο Μιλάνο πριν πετάξω για Θεσσαλονίκη, σκεφτόμουν ότι προτιμώ να… μου βρίζουν τη μάνα στα Ιταλικά, παρά να με κολακεύουν στα Γαλλικά.
Πόσο ακριβώς με… ενοχλούν στα αυτιά τα Γαλλικά; Τον βαθμό ενόχλησης τον κατατάσσω κάπου μεταξύ… βουητού επίμονου κουνουπιού γύρω από το αυτί μου ενώ προσπαθώ να κοιμηθώ, και του εκνευριστικού “πλατς, πλατς”, που κάνουν σταγόνες νερού σε βρύση που δεν έχει κλειστεί εντελώς, και σε… τσιτώνουν όταν είναι ο μόνος ήχος που ακούς, και, όπως τα κουνούπια, δε σε αφήνει να κοιμηθείς.
Τα Γαλλικά τα αντιπάθησα στα 19 μου, όταν πέρασα έναν χρόνο κάνοντας μαθήματα σε φροντιστήριο. Μέχρι και σήμερα, παραμένει η μόνη γλώσσα με την οποία ασχολήθηκα έστω και λίγο, και δεν μπόρεσα να βρω κάτι να με “κερδίσει” σε αυτήν. Σκέφτηκα ότι αυτό το καλοκαίρι θα ήταν τεράστια ευκαιρία να ασχοληθώ ξανά μαζί τους και να αλλάξω γνώμη. Ασχολήθηκα μεν, το τελευταίο δίμηνο πριν πετάξω στη Γαλλία αφιέρωνα καθημερινά τουλάχιστον τέσσερις ώρες εμπλουτίζοντας (με τη βοήθεια μιας ιστοσελίδας και των παλιών βιβλίων μου) το λεξιλόγιό μου και “δουλεύοντας” την προφορά μου, αλλά γνώμη δεν άλλαξα. Το μόνο που ελπίζω ότι έστω και στα 41 μου μπορώ να αλλάξω, είναι το πώς θα… συγκρατηθώ και θα καταφέρω να αποφύγω να προσβάλω Γάλλο, όταν αργά ή γρήγορα τύχει να μιλήσω με κάποιον, του πω μεν πόσο μου άρεσε η χώρα του, αλλά κάποια στιγμή με ρωτήσει αν και πότε σκοπεύω να ξαναπάω(…).
* “But” στα Γαλλικά είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”. Δεν είναι η μόνη σημασία της λέξης, όπως και στα Αγγλικά το “goal” δεν είναι μόνο αυτό που πετυχαίνουν οι παίκτες σε ποδοσφαιρικούς αγώνες, όμως στην ποδοσφαιρική ορολογία, είναι το δικό μας “γκολ”.
To Runvel λέει: Ο Δημήτρης πέρα από την αγάπη του για τα ταξίδια, όπως είναι προφανές λατρεύει το ποδόσφαιρο. Έχοντας παρακολουθήσει αγώνες του αγαπημένου του αθλήματος, στα πιο παράξενα μέρη του πλανήτη, έχει δημιουργήσει το προσωπικό του ιστολόγιο, το GoalGolTor.